Onze-Lieve-Vrouw met Kind - Lange Riddersstraat 25, Sint-Andriesstraat
Terracotta, geschilderd, 114 × 58 × 37 cm (hbd) — in depot Museum Vleeshuis, AV.1966.004 (recuperatie: april 1966)
De oudste verwijzing naar dit beeld komt van pastoor Petrus Visschers (1804-1861) van Sint-Andries. In bewaardgebleven kladnota's somt hij het op als een 'Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand en Victorie' en zet de datum 1768 erbij.
De betiteling gaat natuurlijk terug op de devotie in de nabijgelegen parochiekerk, ze heeft geen betekenis voor de iconografie (de voorstelling) van het beeld: het is een gewone Moeder Gods die haar zegenend Kind op de linkerarm laat neerzitten. Jezus is gekleed en wordt als peuter afgebeeld.
Vermoedelijk is de ruimte in Maria's rechterhand bedoeld om een losse scepter in te steken. Op haar hoofd draagt ze een diadeem, uitzonderlijk hier geen opzetstuk maar een geïntegreerd deel van het beeldhouwwerk.
Of deze terracottasculptuur deze van 1768 is valt te betwijfelen. Stilistisch en iconografisch sluit dit werk meer aan bij een 19de-eeuwse productie.
Piet Schepens, die het verdwijnen van dit madonnabeeld betreurt in 1981, gaat uit de bocht met zijn specifiëring "Tegen het Salvatorhuisje (..) Salvatorhuisje (het oude knekelhuis van de Sint-Andriesparochie)". De Madonna hing niet aan die gevel (nr. 23) maar aan die van de overhoek (nr. 25).
Nr. 23 bezat vermoedelijk een Christus Salvator in een kleine gevelnis - Zie deze pagina.
Boven links: in depot van het Vleeshuis, foto's WS 2008 en rechts een ongedateerde foto, jaren 1950? (verz. Sint-Andrieskerk)
Archief: P.J. Visschers, "Nota's betreffende O.L.V.beelden", in handschrift, SAA, PK 2907, (synoptische lijst van 32 nrs., #23)
Iconografie: Onze-Lieve-Vrouw met Kind (AV.1966.004-2), voorzijde, achterzijde (Beeldbank Musea en Erfgoed Antwerpen)
Thyssen 1902, p. 225; Thyssen 1922, p. 220; Schepens 1981, p. 143
Referentie: vkb1.0673 — Museum Vleeshuis: AV.1966.004
Teksten:
- (23) - Hoek Ridderstraat en Kerkstraat, Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand en Victorie, 1768. ['Nota's Visschers', SAA, PK 2907]
- Sint-Andriesparochie (bestaande beelden)
(St) Andries- en Riddersstraat (lange). – 113. O. L. Vrouw van Bijstand.
[Thyssen 1902, p. 225] - Sint-Andriesparochie (bestaande beelden)
St-Andries- en Ridderstraat (Lange). – 216. O. L. Vrouw van Bijstand, oude beeltenis, sierlijk uitkomende op eene engelenglorie.
[Thyssen 1922, p. 220] - Tegen het Salvatorhuisje op de hoek van de Lange Ridderstraat en de Sint-Andriesstraat was het dan weer een Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand. Salvatorhuisje (het oude knekelhuis van de Sint-Andriesparochie) en madonna verdwenen om plaats te maken voor het project Munt, jawel, sociale woningbouw. De madonna, een beeld in terracotta uit de 18de eeuw, werd in het Vleeshuis ondergebracht. Immatriculatienummer 66.4. Van stadswege werd beloofd dat deze Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand na voltooiing van het project teruggeplaatst zal worden. Een stedelijke belofte: afwachten dus... [Schepens 1981, p. 143].
