Onze-Lieve-Vrouw met Kind [verdwenen] - Lombardenvest 34 (gang of binnenplaats)
Terracotta, 18de eeuw
Een 18de-eeuws terracotta-gevelbeeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind, afkomstig van de hoek Huidevettersstraat en Groendalstraat en daar verwijderd in de Franse periode (1797), werd in 1853 (of 1855) op de Vrijdagmarkt geveild.
De koper, steenhouwer Van Rijswijck, plaatste het op de binnenplaats of gang ('cour') van zijn woning aan de Lombardenvest (nr. 34 in 1955). Eind 19de eeuw werd er de vrij hoge som van 500 frank voor geboden, het beeld verwisselde evenwel niet van eigenaar.
Nog in 1931 werd het genoteerd. Bij een inslag van een V-bom in 1944-1945 werden huis en beeld vernield.
Beschrijving naar een oude foto (prentbriefkaart foto boven):
Onze-Lieve-Vrouw, staand op een maansikkel, draagt het Kind op de linkerarm en presenteert met de rechterhand een scepter. Jezus hanteert een kruisstaf (nog aanwezig in 1867) om de symbolische slang te treffen die Maria met de voet vertrapt. De slang draagt een appel in de muil.
Het beeld werd geconcipieerd voor een vrij hoge plaatsing. De blikken van beide figuren zijn van elkaar afgekeerd, Maria blik richt zich over de scepter heen naar de toeschouwer linksonder, Jezus kijkt voorbij zijn staf naar de toeschouwer rechtsonder.
Maria's haar, opgemaakt in een middenstreep, is achteraan opgebonden en wordt bijeengehouden door een dunne band boven het voorhoofd. Kleed en mantel van Maria zijn rijk gedrapeerd, het kleed is hoog opgehouden onder de borsten. Maria draagt lichte sandalen.
De met rocaillemotieven versierde console bevat vooraan een cartouche met Mariamonogram (MAR) en aan de uiteinden (boven en onder) symbolische voorstellingen van de vier evangelisten.
Archief: Hs 1491, [f° 13r°]
Iconografie: 'O. L .V. Beeld. Binnenkoer in de Lombaardenstraat' [sic], Uitg. Vereeniging tot Behoud van Natuur- en Stedenschoon, ongedateerd - Verz. WS
Literatuur: Thyssen 1902, p. 198; Thyssen 1922, p. 168; Lattin 1955, p. 360-361
Referentie: vkb1.0945
Teksten:
- Lombaarde vest in n° 32, op de cour by Van Ryswyck, steenhouwer, treft men een schoon Maria beeld aan, dragende het Kindje Jezus op haren arm. Het Gods kind houd de lange kruis roede in de rechter hand. Met fraei voetstuk waarop men de 4 Mystieke evangelische dieren afgebeeld vind. Dit schoon beeld werdt over eenige jaren door bovengemelde steenhouwer voor 10 [sic - WS] aangekocht, en versierde voor de vernietiging der L. Vrouwebeelden het huis waar men heden eenen schoonen fruitwinkel vind op den hoek der groendal en huidevetter straat. 1867. Jan Peeters genaamd. [Hs1491, f° 13r°].
- Onze-Lieve-Vrouweparochie(bestaande beelden)
Lombaarde Vest. – 71. O.L.Vrouw: In den open gang, van het huis nr. 32, staat een groot beeld van O.L.Vrouw. In 1853, werd dit beeld, dat vroeger ergens op straat stond, door eenen braven burger gekocht op de Vrijdagmarkt, en in dezen gang geplaatst.
Het beeld is in gebakken aarde, en heeft eene zekere kunstweerde; men heeft er tot 500 franken voor geboden. [Thyssen 1902, p. 198] - Onze-Lieve-Vrouweparochie(bestaande beelden)
Lombaardevest. – 82. – In den gang van het huis nr 34, staat eene groote O. L. Vrouw. In 1853 werd dit beeld, dat vroeger op de openbare wegenis prijkte, door eenen braven burger gekocht op de Vrijdagmarkt, en alhier geplaatst. Het is in gebakken aarde en heeft eene zekere kunstwaarde; men heeft er over 25 jaren tot 500 frank voor geboden. [Thyssen 1922, p. 168] - "(Lombaardvest) N_r 34. – O. L. V. beeld. In 1855 in de gang van dit gebouw geplaatst, na voorheen een straat gesierd te hebben. Mooi beeld in gebakken aarde op een voetstuk, de vier Evangelisten voorstellend."
De Lattin merkt op het eind van de straatbespreking op:
"N.B. Alles wat wij hiervoor over de Lombaardvest aantekenden, werd door de vliegende bommen vernield, uitgenomen het O. L. V. beeld op de hoek van de Lombaardstraat, dat thans door de zorgen der kathedraal in magazijn geborgen werd." Dit gespaarde beeld werd nadien geplaatst aan de gevel Markgravestraat 17. [Lattin 1955, p. 360-361]
