Onze-Lieve-Vrouw ten-hemel-opgenomen - Groenplaats 28-29, Sint-Pieterstraat

Petrus De Roeck, 1920, (kopie naar Michiel (I) Van der Voort), natuursteen (Euville), geschilderd — Beschermd monument 2 september 1976

In de nabijheid van de Kathedraal, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw ten-hemel-opgenomen, past een gevelbeeld met een dito onderwerp. In juni 1918 viel het broos geworden terracottabeeld naar beneden. Twee jaar nadien werd het getrouw nagekapt in Euvillesteen door beeldhouwer Petrus De Roeck (1862-1931). Maria houdt de rechterhand op haar hart en de blik hemelwaarts gericht. Twee engeltjes aan haar voeten zetten haar Hemelvaart kracht bij terwijl een derde haar een vergulde sterrenkrans boven het hoofd houdt.

In oktober 2004 werd het beeld door Geneviève Hardy behandeld in opdracht van de eigenaar. Er was maar licht plastisch herstel nodig (één engelenvoetje en twee engelenvleugeltjes dienden bijgewerkt te worden). Laatst was het beeld volledig wit geverfd. De nieuwe kleurenstelling is gebaseerd op de weergevonden oudste sporen: een natuursteenkleur voor het globale beeld, goudaccenten op de mantelzoom en blauw voor de wereldbol.

De sterrenkrans is een verwijzing naar de tekst uit de Openbaring 12.1: Er verscheen in de hemel een indrukwekkend teken: een vrouw die met de zon bekleed was, de maan onder haar voeten had en een kroon van twaalf sterren droeg. In de 20e eeuw  heeft dit verhaal in Europa een vervolg: wanneer de Europese Unie werd gesticht was men op zoek naar een vlag. De christelijke traditie indachtig had een kruis logischer wijze aanwezig kunnen zijn in die vlag. Dit stuitte op verzet van een aantal fracties in het parlement. Arsène Heitz, de ontwerper en overtuigd katholiek, merkte tijdens een wandeling de twaalfsterrenkrans op en kwam tot het idee dit over te nemen in de vlag. Het aantal sterren, twaalf, die een verwijzing zijn naar de twaalf stammen van Israël,  zullen steeds twaalf blijven en niet mee-evolueren met het aantal landen in de Unie, zoals soms wordt gedacht. Het is nooit officieel als dusdanig verklaard maar wel door de ontwerper expliciet vermeld.

<noot> De auteurstoeschrijving van het origineel aan Michiel (I) Van der Voort (1667-1737) gaat terug op Jacobus Van der Sanden (1726-1799), via de getuigenis van een leerling van Van der Voort. (SAA, PK 173/1: 250). Het is een raadsel waarom M.E. Tralbaut (1949: 365) deze sculptuur opnam onder de noemer ‘op twijfelachtige grond’ toegeschreven aan Michiel Van der Voort.

Archief en literatuur:

• Archief: SAA, Pk 173/1, f° 250 (J. Van der Sanden, ca. 1771); Hs1491, [f° 7r°-v°]
• Literatuur: Thyssen 1902, p. 172; Thyssen 1922, p. 58, 144; Cuyper 1924-1925, p. 358; Tralbaut 1949, p. 365; Bouwen 3na 1976, p. 42; Schepens 1981, p. 83; Madonna 2002, p. 40, 115, 141; Madonna 2010, p. 59, 61
• Nieuwsbrief Vrienden van de Antwerpse Madonna's: pdfnr. 6, (2005) 1, p. 6
• Referentie: vkb1.0030

Hierboven: detail uit een ongedateerde foto, mogelijk een opname uit 1985 (archief Voor Kruis en Beeld)