Aanbidding der Wijzen - Lange Gasthuisstraat 19 (Museum Mayer van den Bergh)

Jules Weyns, 1902, natuursteen - Monument 18 juni 1986 

Boven de inkomdeur van het Museum Mayer Van den Bergh is een neogotisch reliëf met voorstelling van de 'Aanbidding der Wijzen' ('De Geboorte van Christus') aangebracht, verwijzend naar de huisnaam 'De drij Koningen' die deze nieuwbouw uit 1901-1904 meekreeg. Het Driekoningenthema kwam er door de band met Keulen die de van origine Duitse familie Mayer bezat. Keulen, dat drie kronen in het stadswapen draagt, is sinds de 12de-eeuw een beroemd Driekoningen-bedevaartsoord.

Het museumgebouw werd gerealiseerd door architect Joseph Hertogs (1861-1930), die zich voor de voorgevel baseerde op de reconstructie van het huis dat de familie Mayer Van den Bergh in de wijk Oud-Antwerpen van de wereldtentoonstelling in 1894 betrok. Op zijn beurt was dit een interpretatie van de in 1884 gesloopte pastorie van Sint-Walburgis in de Burcht (die volgens De Bosschere ook verwant was aan een gevel in de Zakstraat). Deze gotische pastorie bezat evenwel geen sculptuur, in de nieuwbouw is het dus een toevoeging. Het reliëf werd gekapt door Jules Weyns (1849-1930) en door hem gesigneerd, de plaatsing gebeurde in 1902. Weyns was in 1894 eveneens betrokken geweest bij de uitwerking van Oud-Antwerpen.

Archief en literatuur:

• Literatuur: Thyssen 1922, p. 261; Bouwen 3nb 1979, p. 226; Ruyssevelt 2001, p. 89; Madonna 2010, p. 123
• Aanvullende literatuur: J. De Bosschere, ‘Édifices anciens, fragments et détails, Anvers’, Antwerpen, 1907, p. 14 (fig. 11), 27-28; P. Uyttenhove, “De ruine en het feest. De moderniteit van Oud Antwerpen en Oud België”, in ‘De Panoramische droom. Antwerpen en de wereldtentoonstellingen 1885 1894 1930’, Antwerpen, 1993, p. 249
• Referentie: vkb1.0765

Nota: Het museum Mayer van den Bergh bezit in haar collectie een werk dat via tal van 20ste-eeuwse interpretaties wereldwijd verspreid is, ook als gevelbeeld. Zie o.m. Sudermanstraat 22, Kammenstraat 51, Markgravelei en Paul van Ostaijenlaan 7. De museale Onze-Lieve-Vrouw met Kind maakte deel uit van een witmarmeren beeldengroep, ook een 'Aanbidding der Wijzen', en is afkomstig uit een 14de-eeuws Maaslands atelier (afb. hieronder). 

Aan dit zgn. atelier van de Meester van de Maaslandse marmeren Madonna's wordt ook het bekende Onze-Lieve-Vrouwebeeld in de Antwerpse Kathedraal toegeschreven .

• Externe link: Website van het Museum Mayer van den Bergh. Het museum is zeker een bezoek waard. Naast de hier vermelde Mariabeelden bevat het een schat aan beelden en schilderijen van grote meesters, Maria, heiligen en anderen. Het brevier genaamd Brevarium Mayer van den Bergh is één van de topstukken. 

• Externe link: virtuele rondleiding in De Kathedraal met hoogtepunten uit de collectie. Het Beeld wordt gedetailleerd onder no 1. Het staat aan de ingang van de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-Lof.