Dinsdagavond 26 november vond in het Hof van Liere van de Universiteit van Antwerpen een bijzondere lezingavond plaats ter ere van het 90-jarig jubileum van Voor Kruis en Beeld vzw. In samenwerking met UCSIA en het Ruusbroecgenootschap van de Universiteit Antwerpen werd een boeiend programma samengesteld waarin niet de madonna's van Antwerpen in de kijker werd gezet, maar wel drie markante Antwerpse vrouwen die, net als Maria, hun plaats op een voetstuk meer dan verdienen.
De avond werd geopend door Erik De Bom van UCSIA, die de context van het jubileum schetste. Hij prees de samenwerking tussen de verschillende partners en benadrukte dat deze avond niet alleen een eerbetoon was aan markante vrouwen, maar ook aan het werk en de inzet van Voor Kruis en Beeld voor het behoud van de religieuze gevelbeelden in de Antwerpse binnenstad.
Lieke Smits en Patricia Stoop beten de spits af met hun presentatie over Jacomijne Costers, kanunnikes in het Antwerpse klooster Falcons. Op 27-jarige leeftijd beleefde Jacomijne een bijna-doodervaring door de pest, vergezeld van een indrukwekkend hiernamaalsvisioen. Aan de hand van haar teksten schetsten de sprekers een levendig beeld van een vrouw die haar religieuze visioenen wist te verwoorden in een tijd waarin vrouwelijke auteurs zeldzaam waren.
Tine Osselaar vervolgde de avond met het verhaal van Anna van de Heilige Bartholomeus, een Spaanse karmelietes en vertrouwelinge van de heilige Theresia van Ávila. Anna speelde een sleutelrol in de verspreiding van de karmelietentraditie in Antwerpen tijdens de vroege 17e eeuw. Tine beschreef hoe Anna, door Infante Isabella geprezen als “betere verdediging” van Antwerpen dan een leger, tijdens de godsdienstoorlogen een reputatie van spirituele en morele kracht opbouwde. Het publiek werd meegenomen op een reis door Anna’s leven vol toewijding, grensverleggend leiderschap en onvermoeibare inzet.
Helga Van Beeck sloot het inhoudelijke programma af met een lezing over Constance Teichmann, een opvallende Antwerpse filantrope uit de 19e eeuw. Ondanks haar familie’s verzet tegen haar ambitie om non te worden, vond Constance een andere weg om haar devotie te uiten. Op 22-jarige leeftijd stichtte ze het kinderziekenhuis Louise-Marie en vond ze soelaas in het verzorgen van de allerarmsten. Maar er was ook een andere Constance: de muzikante, de gedreven sopraan. Helga noemde haar een ‘devote diva’ vanwege haar eeuwige twijfel tussen een vroom bestaan op de achtergrond als zorgende en een artistiek leven op een podium genietend van de spotlights.
Paula Sörnsen, voorzitster van Voor Kruis en Beeld, sloot de avond af met een inspirerende reflectie. Ze benadrukte hoe de verhalen van deze vrouwen niet alleen historisch relevant zijn, maar ook vandaag nog kunnen dienen als inspiratiebron. Ze sprak haar dank uit voor de bijdragen van de sprekers en herinnerde het publiek aan de Antwerpse madonna’s, die stuk voor stuk een Maria voorstellen als symbool van vrouwelijk kracht en moederlijke liefde.
Na het formele programma werd de avond feestelijk afgesloten met een receptie. Onder het genot van een hapje en een drankje werd nagepraat over de lezingen, wat zorgde voor een warme sfeer en levendige discussies.
Foto's: (1) Sprekers van links naar rechts: Helga Van Beeck, Tinne Osselaar, Patricia Stoop, Lieke Smits; (2) Sprekers in wijzerzin: Eric De Bom, Lieke Smits, Tinne Osselaar, Helga Van Beeck, Patricia Stoop, Paula Sörnsen; (3) Illustatie Jacomijne Costers; (4) Buste van Anna van de Heilige Bartholomeus met kunstenares en restaurateur Geneviève Hardy; (5) Buste van Constance Teichmann, (6, 7, 8, 9, 10) Sfeerbeelden en medewerkers van Voor Kruis en Beeld
