2024 is een bijzonder jaar, want we blazen niet één keer, maar wel drie keer bijzondere verjaardagskaarsjes uit.
In onze aanpak voor het onderhoud, herstel of restauratie van beelden streven we primair naar bewustwording bij de eigenaar. Dit proces kan soms enige tijd vergen, vooral bij huurpanden, mede-eigendomsverenigingen of instituten. Niettemin blijven we toegewijd en zijn we verheugd te kunnen aankondigen dat we voor de volgende restauratieprojecten vooruitgang boeken.
Na de reiniging van het Christus Heilig Hart in de Lombardenvest nam Raro het beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind op de hoek van de Drukkerijstraat en de Steenhouwersvest onder handen. Bij de start van de werken werd al snel vastgesteld dat het beeld er erger aan toe was dan initieel gedacht.
Beelden in natuursteen zijn vaak vervuild. Toch is gewoon schrobben en schuren geen oplossing. Het stof is zo geïncrusteerd dat de regen het stof niet meer op alle plaatsen kan wegspoelen. Hierdoor ontstaan zwarte gipskorsten op het beeld. Dat was ook het geval voor het beeld van Christus Heilig Hart op de gevel van Lombardenvest 12.
Deze winter ging het van vriestemperaturen naar warmterecords. Kwetsbare beelden hebben het dan moeilijker dan ooit. Eén van die fragiele beelden is het beeld van O.L.V. met Kind op de hoek van de Eiermarkt en de Sudermanstraat. Vermits het uit hout gesneden werd, heeft het extra aandacht nodig.
Allereerst wensen we jou een vredevol, vreugdevol, voorspoedig en gezond nieuwjaar. Voor onze vereniging wordt 2024 een heel bijzonder jaar, want wij blazen dit jaar 90 kaarsjes uit. Vijf jaar geleden schreef Jos Dobbeleers nog een mooi verhaal over de geschiedenis van onze vereniging, een aanrader om eens te lezen. Uiteraard gaan wij deze speciale verjaardag uitbundig vieren. Houd dus zeker onze agenda in het oog.
In juni sprak de secretaris van onze vereniging, Alain Cols, met Glenn Geeraerts. Glenn is redactiemedewerker bij 'Maria, middelares en koningin', het mariaal tijdschrift van de paters montfortanen.
Vol spanning wachten we op de komst van Sinterklaas. Maar wist je dat ook in Antwerpen een beeld van de H. Nicolaas staat? Het is dan ook het juiste moment om dit beeld in de kijker te zetten.
Niet alleen Antwerpen heeft een rijk patrimonium aan heiligenbeelden. Ook Brugge draagt met waardigheid de eeuwenoude titel 'Mariastad'.
Sinds 1900 hangt op het hoekpand van de Hoornstraat en de Lansstraat een beeld van de H.Rochus. In de jaren 80 van de vorige eeuw liet de eigenaar het beeld restaureren. Jammer genoeg schilferde de verf snel af en vertoefde het beeld lange tijd in een slechte staat. (zie foto's links). In 2023 kreeg onze organisatie een subsidie van de Vlaamse Gemeenschap. Ook de eigenaar van het pand deed een flinke duit in het zakje. Dit was het startschot voor een grondige restauratie van het beeld, een opdracht waarin Geneviève Hardy met glans slaagde.
Soms gaan de restauraties traag en moeizaam, maar af en toe is er plots een stroomversnelling.
Op zondag 24 september 2023 zegende eerwaarde Heer Rudi Mannaerts, pastoor van de Sint-Andrieskerk en cultuur-historisch raadgever van Voor Kruis en Beeld, de twee beeldengroepen, die na restauratie een herbestemming vonden in de Sint-Joris parochie, in.
Op 13 September, Open Monumentendag 2023, stegen de temperaturen tot voorbij de 30°C, maar dit schrikte onze gidsen en de sympathisanten van onze Madonna's niet af.
Lange tijd stond op onze website dat de madonna, die de gevel van de Vingerlingstraat 14, midden in het Schipperskwartier, sierde sinds 1977 gestolen werd. Gelukkig was dat een fout, want in 2023 kwam het beeld terug boven.
Op 15 augustus vieren we in Antwerpen Maria ten Hemelopneming. Toen Johan Bonny in 2008 bisschop werd, besloot hij een oude traditie nieuw leven in te blazen. Sinds 1399 werd het genadebeeld van Maria, de patroonheilige van de stad, op de vooravond van het feest van Maria ten Hemelopneming op 15 augustus, in een gebed- en zangprocessie rond de kathedraal gedragen.
Omdat het zomer én vakantie is, zetten we de Madonna, die op de hoek van de Oude Koornmarkt en de Pelgrimstraat hangt, in de kijker. Hoewel we ons niet kunnen baseren op gedetailleerde tellingen, vermoeden we toch dat dit één van de meest gefotografeerde Madonna's van onze binnenstad is. Dankzij de goede zorgen van de eigenaar, die het voorvaderlijke onderhoud na een lange onderbreking, hernam, schittert dit beeld méér dan het ooit gedaan heeft.
In de Beukenlaan in Wilrijk, verscholen tussen huisnummer 24 en het hoekhuis 1A van de Dennenlaan, staat een bescheiden kapelletje. Sinds 1936 is het eigendom van VZW ‘Voor Kruis en Beeld’. Dat brengt verantwoordelijkheden met zich mee, maar gelukkig is er Ria Bollen. Al 13 jaar ontfermt zij zich over de kapel. Paula Sörnsen en ikzelf spraken op 24 april met haar af om eens bij te praten.
Zoals in het vorige artikel vermeld, stonden er twee beeldengroepen in het atelier van restauratrice Noortje Cools. De eerste beeldengroep bespraken we reeds uitvoerig. Nu zijn we verheugd om te melden dat ook de tweede beeldengroep gerestaureerd werd én een nieuwe bestemming op het Mechelseplein 22 gevonden heeft.
Restauratrice Noortje Cools, die werkzaam is aan de Academie van Antwerpen, liet ons tijdens de Coronacrisis weten dat haar atelier ging verhuizen, wat betekende dat het huidige lokaal ontruimd moest worden. Daar stonden echter nog twee historische beeldengroepen. Deze werden, onder de hoede van de vorige directrice Carolien van der Star, gerestaureerd. Hierna bespreken we één van de twee groepen, die thans een nieuwe locatie in de gang van de Kerk van Sint-Joris aan de Schermersstraat gevonden heeft.
Op de hoek van de Keizerstraat 73 en Prinsesstraat hangt een prachtig beeld van O.-L.-Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Na een gedeeltelijke restauratie in 2009 vertoonde het terug tekenen van slijtage.
Sinds verleden jaar werd de Erfgoeddag uitgebreid met een aanbod voor scholen om kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met erfgoed. Voor Kruis en Beeld is op die kar (al of niet met paard) gesprongen.
Op 23 april was het Erfgoeddag 2023. Onder het motto 'Beestig!' wandelden onze voorzitster Paula Sörnsen en onze secretaris Alain Cols met geïnteresseerden van de Grote Markt naar Sint-Joris en terug. Samen gingen ze op zoek naar de vele dieren, die de gevelbeelden in onze binnenstad vergezellen.
Zoals elk jaar trokken onze sector-verantwoordelijken er in maart op uit om de 170 gevelbeelden in onze Antwerpse binnenstad te controleren. Zij geven aan of een beeld in goede, redelijke of slechte conditie is. Ook dit jaar kregen verschillende beelden opmerkingen.
De Zwanengang was een smal straatje met kleine huisjes, dat volledig omringd werd door de Sint-Jacobsmarkt, de Rozenstraat, de Paradijsstraat en de Kattenstraat. Het was een volkse steeg met stootkarren en arme mensen, “kantjesvolk” genoemd. Ze hadden geen elektriciteit, gas of water.
Een steeg is een zeer smalle straat, maar dat geldt niet voor de Gazettesteeg. Deze steeg heeft immers nooit bestaan. Wel is het een prachtige trompe l'oeil, die door kunstschilders Jerome Maeckelbergh en Nico Parassiadis in 1979 op de houten garagepoort in de Rijke Beukelaerstraat 7 geschilderd werd.
