Onze-Lieve-Vrouw met Kind, 'Onze-Lieve-Vrouw van de Zwetende Ziekte' - Bogaardestraat, Happaertstraat
toegeschreven aan Engelbert Van der Gucht, 1708 (heraangebracht in 1814), hout
Van oudsher prijkte hier op de hoek het beeld van Onze-Lieve-Vrouw 'van de Zwetende Ziekte'. Het barokke kunstwerk dat hier in 1708 geplaatst werd zou een vervanging geweest zijn van een Mariabeeld dat waarschijnlijk dateerde uit een tijd waarin Antwerpen door een pestepidemie werd geteisterd. Sommige bronnen gaan zelfs terug tot september 1529.
Bij de afbraak van het hoekhuis Bogaardestraat (noordzijde) met Happaertstraat in de jaren 1950, verdween 'Onze-Lieve-Vrouw van de Zwetende Ziekte' uit het Antwerpse straatbeeld - definitief, zo blijkt achteraf. Ofschoon het madonnabeeld sinds de afbraak van het hoekhuis ter bewaring gegeven was aan prof. Couvreur en lange tijd de binnengalerij van diens pand in de Happaertstraat (nr. 25) sierde, is het dan toch verloren gegaan omdat diens erfgenamen het in 1996 openbaar lieten verkopen.
Links: De Madonna op de originele locatie. Foto ca. 1890-1900, Archief VKB
Rechts: Het beeld aangebracht onder de galerij in de Happaertstraat 25. Dia Tony Darimont, ongedateerd, Archief VKB
Archief: Hs1491, [f° 16 r°]
Iconografie: Provincie Antwerpen, Dienst Cultureel Erfgoed, dossier Madonnabeelden; Dia Tony Darimont, ongedateerd (jaren 1980?), achief voor Kruis en Beeld
Literatuur: Thyssen (1902), p. 226; Thyssen (1922), p. 221-222; Schepens (1981), p. 113-115
Referentie: vkb1.0012
Teksten:
- Happaart straat en Boogaarde straat. O.L.Vrouw der zweetende ziekte. Zeer fraei L.V. beeld. Boven het beeld der H. Maagd zweven twee dertelende engeltjes, en op het voetstuk ziet men insgelijks 2 lieve engeltjes afgebeeld. Engelbert Van der Gucht. [Hs1491, f° 16 r°].
- Sint-Andriesparochie (bestaande beelden) — Bogaerde- en Happaertstraat. - 221. O. L. Vrouw. - Onder het beeld leest men op. eene banderol: "O. L. Vrouw van de Zweetende Ziekte. Opgericht ten jare 1708".
Ook in het gedenkboek des genootschaps duidt een jaarschrift aan, dat het beeld geplaatst werd in 1708:
"opgereCht In Den Jare zeVentIen honDerD aCht".
In 1708 heerschte de Zweetende Ziekte niet meer ter stede. Denkelijk heeft hier een ander Mariabeeld gestaan, dagteekenende uit de tijden, waarin de schrikkelijke plaag woedde.
Het onderhavige beeld werd weggenomen tijdens de Fransche Omwenteling en hersteld in 1814, volgens het aangehaald jaarschrift:
"AChterVoLgens hersteLD In 't Jaer aChtIen honDerD veertIen".
In het gedenkboek der confrerie treft men fraaie teekeningen aan; de eerste verbeeldt eene gedenkzuil, waarop de namen der stichters van het genootschap: P. Vallaer, J. De Keyzer, J. De Kijn, F. Hars, J. Cosijns, J. Daven, J. Claessens, J. Goossens, J. Goossens, G. Salemon, F. Verbist, J. Antikae, J. Verstrepen, J. Barrat. [Thyssen 1922, p. 221-222]
