Onze-Lieve-Vrouw met Kind [verdwenen] - Burchtgracht, doorgang Vleeshuis
Toegeschreven aan Willem Ignatius Kerricx (1682-1745); 1692 (vernieuwd in 1790), natuursteen
Boven de doorgang onder het Vleeshuis aan de zijde van de Burchtgracht en Driehespenstraat, was tot in het begin van de 20ste eeuw een 'Onze-Lieve-Vrouw van Victorie' toegeschreven aan Willem-Ignatius Kerricx (1682-1745) aangebracht. De compositie was in 1902 al in 'gevorderde staat van verval' en werd opgeruimd in 1907 bij de restauratiewerken aan het gebouw.
De Madonna werd gepresenteerd op een allegorisch reliëf: een opeenstapeling van zinnebeeldige elementen die zowel de geestelijke als wereldlijke macht uitbeeldden.
De sculptuur wordt steevast aan W.I. Kerricx toegeschreven, maar levensdata van de vermeende auteur en data van ontstaan van het beeldhouwwerk spreken elkaar tegen.
Zie ook de Onze-Lieve-Vrouw aan de andere zijde van deze doorgang, aan de Palingbrug (Repenstraat)
Boven (met een detail): zicht op de doorgang van het Vleeshuis omstreeks 1900. Links de Calvarie aan de Driehespenstraat en boven de doorgang de overluifelde Onze-Lieve-Vrouw van Victorie. Het reliëf is al deerlijk in verval en ook de Madonna is gehavend, het hoofd van Jezus ontbreekt. - Prentbriefkaart, verz. WS
Onder(met een detail): foto door Edmond Fierlants (1860).
Maria draagt het Jezuskind tegen links zich aangedrukt en lijkt met de rechterhand een (verdwenen) scepter vast te houden. Het Kind is naar zijn moeder gewend en kijkt haar aan. De allegorische elementen naast de Madonna zijn nog scherp afgetekend en herkenbaar. De stralenkrans bevat een (typisch 18de-eeuws) Mariamonogram met gespiegelde R. (Edmond Fierlants, 'Anvers. Monuments civils' (1860), 54. 'Het Christusbeeld van het Vleeschhuis'. I,13, Erfgoedbibliotheek Hendrik Consience (EHC), K 11889 - Reproductie WS, 2008)
Archief: Hs1491, [f° 7v°-8r°]
Iconografie: Henri Leys, 'De Krabbenstraat te Antwerpen', olieverf op doek, 56 × 70 cm, Stadhuis Antwerpen (KIK, B167860); Edmond Fierlants (1860), EHC, K 11889; Prentbriefkaarten, verz. WS
Literatuur: Kronijk 6 (1797-1798), p. 91; Thyssen 1902, p. 159; Thyssen 1922, p. 85
Referentie: vkb1.0223
Teksten:
Onder het Vleeschhuijs boven den Deurgang onder het Lieve Vrouwe beeld, langs de Borgtgracht.
Onse LleVe VrouWe Van
bYstanDt In De artbeVInghe
Is hIer opgereCht Den
18 September 1692.
Dit beeld was ten jaere 1790 vernieuwt en met verscheijde geschilderde cieraden verciert.
MarIa aenzIet
Den
opreChtten Iver en VLYt
Van aLLen 't
gebUert. (1775)
MoeDer Van
goet sUCCes. (1710)
DeUs ConserVet
habItaCULUM. (1771)
[Kronijk 6 (1797-1798), p. 91].
----------
Bloedberg, boven de poort onder het Vleeschhuis. O. L. Vrouw van Victorie. De H. Maagd draagt het Kindeken Jezus op haren arm, dat zijn moeder de kroon van Victorie aanbied. Op den achtergrond ziet men de beide kenteekens der Geestelijke en Wereldlijke magt afgebeeld., te weten, ter linker zijde, een slangen roede, een scepter, een bischoppelijke en pauselijken staf. Onder aan op den voorgrond bezijden eene gebroken gegroefde kolom (1), ligt eenen kardinaals hoed, een bischops muts, een soldaten hoed en eene medaljon waar op men eenen olifant afgebeeld ziet. Ten rechter zijde op den achter grond bespeurt men naast een paar standaarden, een langen degen, een lictors bundel en eenen sabel. Lager op den voorgrond, aan de voeten der H. Maagd prijkt een trotschen leeuw die met de oogen op Maria gericht, met zijne twee voorsten klauwen eenen infolio boek open gespreid houdt. Nevens hem ligt een ijzeren helm, waar nevens men een groot kanonstuk ziet uitsteken. Dit kunststuk met der zelver ordnonantie <sic - WS> is het werk van G_mus Ignatius Kerricx.
(1): Men weet dat de verbrijzelde kolom de zegenpraal van het Kristendom over het heidendom verbeeld. [Hs1491, f° 7v°-8r°]
Opm. WS: "lictors bundel" = lictorenbundel = fasces / Cf. licteur (Fr.); lictor (Nl.) = gerechtsdienaar bij de Romeinen; bijlbundeldrager, dienaar die de hoge magistraten met de fasces voorafging.
-----------
Onze-Lieve-Vrouweparochie (bestaande beelden)
Burchtgrachtpoort. – 45. O. L. Vrouw: Boven den inkoom des doorgangs, die van de Burchtgracht naar de Palingbrug leidt, staat een merkwaardig beeld der H. Moeder Gods, kunstwerk van Willem-Ignatius Kerricx.
Het is O. L. Vrouw van Victorie, die daar verbeeld wordt, tusschen verschillende zinnebeelden. Aan de linkerzijde van het beeld staat een leeuw, die met zijnen rechter klauw een boek open houdt, waarachter eene banier; een weinig verder ligt een kanon; een helm en bijlbondels <sic - WS>. Aan de rechterzijde bemerkt men op eene verbrokene kolom eenen kardinaalshoed, eenen helm en de drijvoudige pauselijke kroon.
Ongelukkig is deze zonderlinge groep in gevorderden staat van verval. Mochten de brave geburen hierin verhelpen!. [Thyssen 1902, p. 159]
-----------
Onze-Lieve-Vrouweparochie (verdwenen beelden)
Burchtgrachtpoort. - 2. O. L. Vrouw. - Boven den inkoom van den doorgang, die van de Burchtgracht naar de Palingbrug leidt, stond tot in 1907 een merkwaardig beeld der H. Moeder Gods, kunstwerk van Willem-Ignatius Kerricx.
Het was O. L. Vrouw van Victorie, die daar verbeeld werd, tusschen verschillende zinnebeelden. Aan de linkerzijde van het beeld staat een leeuw, die met zijnen. rechter klauw een boek openhoudt, waarachter eene banier; een weinig verder liggen een kanon, een helm en bijlbondels. Aan de rechterzijde bemerkt men op eene verbrokene kolom eenen kardinaalshoed, eenen helm en de drievoudige pauselijke kroon. Deze groep, door verval erg aangetast, had veel te lijden van herstellingswerken aan het Vleeschhuis en eenige straatbengels wierpen de laatste overblijfsels stuk. [Thyssen 1922, p. 85]
