Onze-Lieve-Vrouw met Kind [verdwenen] - Hendrik Conscienceplein (Sodaliteit)
Jacob Jozef Van der Neer (1718-1794), 1762, i.s.m. steenhouwer Joannes Barbiers - Verdween in 1797
In een gevelnis van de voormalige Sodaliteit (nu dat deel van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience waar het standbeeld van de schrijver opgesteld staat) lieten de jezuïeten in 1762 een beeld van een zittende Onze-Lieve-Vrouw met Kind plaatsen. Het werd vervaardigd door Jacob Jozef Van der Neer i.s.m. steenhouwer Joannes Barbiers. Een gedetailleerde rekening van de uitgaven werd gepubliceerd in De Vlaemsche School (zie lager).
Deze (makkelijk verwijderbare) Madonna verdween in de Franse periode, temeer daar de Revolutionaire Fransen zelfs de moeite deden om de religieuze sculptuur van de tegenoverliggende jezuïetenkerk af te kappen. Dat moest ook wel, de kerk diende toen kortstondig als 'Tempel van de Rede'.
Archief: Hs1491, [f° 4r°]
Iconografie: niet bekend
Literatuur: "Antwerpsch Chronykje", 'De Vlaemsche School', 8 (1862), p. 130; Thyssen 1902, p. 322-323; Thyssen 1922, p. 267
Referentie: vkb1.1137
Teksten:
Jesuitenplein. In de nis der boven Sodaliteit stond een prachtig L.V. beeld. Doch is na de vernietiging der beelden niet meer herplaatst geworden. – Volgens den Adv[ocaat] V. Lerius, heeft men nergens den naam van den beeldhouwer dezer Madona kunnen vinden. [Hs1491, f° 4r°]
A° 1765. Is door den iever van den Eerw. P. Prefect Joannes Delvigne bezorgd de bekostiging van het rood koperen dak dat gelegd is boven de nis in welke gesteld staet
"in den gevel der Sodaliteyt regt over de kerk van het Professiehuys, het beeld van de H. Moeder Gods. Ende met dese gelegenheyt heeft men oock vernomen dat de groote bekostinge aen de selve niche gedaen ten jaere 1762, oock is bezorght door gemelden onsen seer ieverighen Pater Director boven ghemelt, hebbende die becostinghe alsdan beloopen, volghens den inhoud der gesiene origineele quittantie:
f. 14.0 ½ ... aen den timmerman T.J. Moons.
F. 6.15 ... aen den schilder H. Bellemans.
F. 33.19 ¾ ... aen den beelthouwer J. (Jacobus) Vander Neer.
F. 101.19 ¾ ... aen den steenhouder Joannes Barbiers.
F. 19.17 ½ ... aen den metser J.A. Belander.
F. 176.12 ½ "
["Antwerpsch Chronykje", 'De Vlaemsche School', 8 (1862), p. 130]
Sint-Carolusparochie (verdwenen beelden)
Conscienceplein. - 400. O. L. Vrouw. - In 1622 werd door de Paters Jezuieten opgericht, vlak over hunne kerk, het gebouw der Sodaliteit, zetelplaats van twee beroemde Congregatiën. Op den voorgevel stond vroeger, in eene nis, eene zittende O. L. Vrouw met het kindje Jezus. Deze groep was het werk van Jac. Van der Neer. Ziehier de bijzonderheden, die men er over aantreft in het 'Memorieboek van de Sodaliteit der Getrouwde':
“Ao 1765. Is door den iever van den Eerw. P. Prefect, Joannes Delvigne, bezorgd de bekostiging van het rood koperen dak, dat gelegd is boven de nis in welke gesteld staet, in den gevel der Sodaliteyt, regt over de kerck van het Professie huijs, het beeld van de H. Moeder Gods.
En de met dese gelegenheyt heeft men oock vernomen dat de groote bekostinge aen de selve niche gedaen ten jare 1762, oock is besorght door gemelden onsen seer ieverighen Pater Director boven ghemelt, hebbende die becostinghe als dan beloopen, volghens den inhoud der gesiend origineele quittantie:
f 14.0 ½ aen den timmerman T.J. Moons.
6.15 aen den schilder H. Bellemans.
33.19 ¾ aen den beelthouwer J. Van der Neer.
101.19 ¾ aen den steenhouder Joannes Barbiers.
19.17 ½ aen den metser J.A. Belander.
[totaal] 176.21 ½”
De Fransche plunderaars trokken dit beeld met koorden ten gronde. [Thyssen 1922, p. 267]
