Hans 't Mannetje, 1988 (kopie naar een vermoedelijk 18de-eeuws origineel), natuursteen (monochroom geschilderd, zwarte inschildering van de belettering)
Deze gevelsteen met opschrift 'UYT EGYPTEN HEBBE IK / MYNEN ZOON GEROEPEN' is een kopie van een Amsterdamse steen die boven de pui van het pand Begijnhof 19 is aangebracht. Het gebouw zelf is 1721 gedateerd. De Nederlandse bouwbeeldhouwer Hans 't Mannetje (° Hillegom 1944), een specialist in gevelstenen, kapte dit reliëf in 1988 en schonk het aan het gemeentebestuur van Antwerpen. Op 15 juni 1994 werd de steen hier ingemetseld. Door de altijd beschaduwde locatie, onder de arcade, is de Antwerpse steen minder goed leesbaar dan het origineel. Dat nog steeds scherp gedetailleerd werk kan genieten van daglicht, bij scheerlicht komt het volledig tot zijn recht. Het tafereel stelt de Heilige Familie voor, gepakt en gezakt op weg naar een nieuwe bestemming. Maria zit schrijlings op de door Jozef geleide ezel en draagt haar gebakerd Kind op de schoot. Timmerman Jozef is getypeerd met een flinke houtzaag die tevens dienst doet als drager van een korf met verder alaam. De achtergrond is uitgewerkt als een rustiek boslandschap, inclusief een 'hoevetje'.
De tekst refereert naar de 'Terugkomst uit Egypte' maar de afbeelding is deze van de 'Vlucht naar Egypte', Jezus is immers als zuigeling afgebeeld. Het tekstuele thema werd dus door de oorspronkelijke vervaardiger van het verkeerde 'plaatje' voorzien. Aannemelijk lijkt dat een prent als voorbeeld diende. <noot 1> Elisabeth Neurenburg relateert deze gevelsteen in 1948 aan architect-beeldhouwer Hendrick (I) de Keyser (Utrecht, 1565 - Amsterdam, 1621) of diens atelier ('gedrongen figuurtjes'; in 2007 laat Onno Boers deze toeschrijving achterwege.
• <noot 1> Het gebruik van prenten, voorbeeldboeken e.d.m. voor het vervaardigen van zulke ambachtskunst is voor Amsterdam gedocumenteerd. Zie: Boers 2007, p. 47 e.v. (afbeeldingen op de pagina's 44-61).
De gevelsteen is wat verborgen onder de gaanderij.
Literatuur: J. van Lennep en J. ter Gouw, 'De uithangteekens in verband met geschiedenis en volksleven beschouwd', 2, Amsterdam 1868, p. 76; E. Neurdenburg, 'De zeventiende eeuwsche beeldhouwkunst in de Noordelijke Nederlanden. Hendrick de Keyser, Artus Quellinus, Rombout Verhulst en tijdgenooten', Amsterdam 1948, p. 68 (afb. 16 op p. 69); O.W. Boers, 'De gevelstenen van Amsterdam', Hilversum 2007, p. 90 (nr. 23); Madonna 2010, p. 220-221. Met dank aan Jerry Driesen, die ons alle beschikbare literatuur omtrent deze gevelsteen bezorgde. Zonder zijn inbreng had dit stukje niet geschreven kunnen worden. Referentie: vkb1.1685
Wij gebruiken cookies op onze website. Sommige zijn essentieel voor de werking van de site, andere helpen ons om deze site en de gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kunt zelf beslissen of u cookies wilt toestaan of niet. Houd er rekening mee dat als u ze weigert, u mogelijk niet alle functionaliteiten van de site kunt gebruiken.
