Onze-Lieve-Vrouw met Kind - Lange Gasthuisstraat 33 (Maagdenhuis: binnenplaats, oostgevel)

Leopold Van Esbroeck, 1950 (naar een origineel uit 1755), natuursteen — Beschermd monument 25 maart 1938

Zowat zes generaties na het ontstaan van de Stadhuismadonna (1587), kapte een onbekende beeldhouwer in 1755 een Moeder Gods die naar type en globaal voorkomen er nog sterk bij aanleunt. Het getuigt van een sterke naleving van dit voor Antwerpen iconische beeld. Individuele trekken verschillen en het voorkomen werd 'gemoderniseerd', maar het concept stemt overeen. Een waardige Moeder Gods, met kroon en opgeheven scepter in de rechter-hand, die het geklede, zegenende Jezuskind zittend op de linkerarm draagt. Wel specifiek voor het Stadhuisbeeld blijven zowel de lange haarlokken van Maria als het boek in Jezus linkerhand. <noot 1> Hier draagt Jezus een rijksappel. Ook is Maria's kroon in de sculptuur opgenomen.

Het beeld staat opgesteld in een decoratief omlijste nis met lantaarn en een gevelsteen eronder vraagt dat de Moeder Gods de beschouwer zou gedenken ('O MATER DEI / MEMENTO MEI'.) Het in zeer slechte staat verkerende beeld werd in 1950 door Leopold Van Esbroeck totaal vernieuwd, met behulp van een punteertoestel. De scepter werd niet aangebracht.

<noot 1> Het vroegere beeld van de Grote Pieter Potstraat, hoek Vlasmarkt is ook een (grovere) variant op de Stadhuismadonna. Hier wel inclusief de haarlokken en het boek. Het is in de jaren 1970 via de antiekhandel terecht gekomen in het Museum Rockoxhuis (Keizerstraat) en hangt onder de arcade van de binnenkoer (inv. 77.53, ‘laat 16de-eeuws’). Mogelijk is het net als het beeld van het Maagdenhuis een achttiende-eeuws werk. Het Hs1491 vermeld “Vlasmarkt en Peeterpotstraat. Een oud O.L.V. beeldeken met Kindje op den arm. Schoonen troon, effen voetstuk. Door Pieter Van Overlaat. Gezet 1706.” (Hs1491 [f° 16r°]).

Archief en literatuur:

• Archief: Maagdenhuismuseum, inv. A.401
• Iconografie: KIK, B129321 (1951), B129322 (1951)
• Literatuur: Bouwen 3nb 1979, p. 231; Madonna 2010, p. 125, 127
• Referentie: vkb1.1009