H. Lucas - Mutsaardstraat 31 (Academietuin)

Beeldhouwer onbekend, 19de eeuw naar een ouder origineel, natuursteen (?) - Monument 12 april 1974

In de als monument beschermde academietuin <noot 1> staat een beeld van de H. Lucas belommerd onder de bomen nabij de ingang. Zijn aanwezigheid wordt hier verklaard omdat deze evangelist gekozen werd tot patroonheilige van het gelijknamige gilde van de beeldende kunstenaars. De heilige, met de os als attribuut, staat op een slanke zuil met lijstwerk; het is een van de gerecupereerde exemplaren van de in 1858 afgebrande laatgotische Handelsbeurs uit 1583. Tussen 1661 en 1810 had de Academie trouwens haar zetel en leslokalen in dit beursgebouw.

De tuinsculptuur is een kopie van het oude beeld van de Sint-Lucasgilde dat in de 19de eeuw in een nis boven de poort van het Museum werd gezet, maar al in die eeuw naar de directiezaal verhuisde. Deze houtsculptuur wordt (op welke grond?) aan Erasmus (I) Quellinus (1584-1640) toegeschreven.

Academieleerling René Smits (° 1925) vervaardigde er een houten kopie van in de vroege jaren 1940. Dit ongesigneerde lindehouten beeld is nog in de Academie aanwezig <noot 2> en werd in de publicatie van 1964 gereproduceerd. Het origineel is spoorloos.

• <noot 1> Zie ook twee makelaars in het lapidarium in deze tuin; de ene afkomstig van het Kipdorp, de andere van de Vekestraat.

• <noot 2> Artesis Hogeschool Antwerpen, Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, opleiding Conservatie/Restauratie (C/R), atelier Hout/polychromie.

Foto's boven: links het beeld in de tuin;  rechts het “Beeld van Sint-Lucas. De Evangelist met het boek, de os aan de voeten.
Lindenhout, 118 × 36 cm. Directiezaal Kaska” KASKA 1964, cat. 38

Archief en literatuur:

• Archief: Hs1491, [f° 6r°] (E. Quellinus) "Minderbroerstraat. Boven de poort van het Museum in eene nis, prijkte vroeger een houten St Lukas beeld door Eras. Quellin. Doch sedert eenige jaren wordt dit beeldeken in de Direkteurs kamer bewaard.”
• Iconografie: Jaarverslag KASKA 1942-1943, p. 45; KASKA 1964, cat. 38; Ruyssevelt 2001, p. 54
• Literatuur: Thyssen 1922, p. 279; Bouwen 3nb 1979, p. 345; Ruyssevelt 2001, p. 54; Madonna 2010, p. 161
• Aanvullende literatuur: KASKA 1943, p. 45 (Smits); KASKA 1964, cat. 38
• Referentie: vkb1.1232