Onze-Lieve-Vrouw met Kind - Carnotstraat, Koningin Astridplein 1 ('Onze-Lieve-Vrouw aan de werken') (verdwenen)
In 1814 werd door de Fransen opdracht gegeven om de nabije omgeving van de versterkte vesting te slopen. Een Onze-Lieve-Vrouwebeeld in de gevel van een hoekhuis op weg naar Sint-Willibrords verdween hierbij. <1> De ‘beeldschender’ die in januari 1814 zijn werk deed brak evenwel bij het verwijderen ervan zijn ‘bil’ (zijn been). <2>
Na het vertrek van de Fransen zou men dit gegeven aangrijpen om er een ‘monumentje’ van te maken. Het 18de-eeuwse beeld werd op de plek herplaatst in een nis op een pijler, eronder kwam een opdrachtplaat met chronogram. Een genootschap zorgde voor dit beeld en bij de 19de-eeuwse stadsuitbreiding en sloop van de Spaanse omwalling kreeg dit de benaming van 'Onze-Lieve-Vrouw aan de werken'.
In 1876 verdween deze Madonna, "het beeldeken aan de Hollandsche Statie aan den overkant en op eenige schreden van de zoologie" werd op 19 september "door de geuzen aan stukken gekapt" en de gevonden stukken "werden door de politie medegenomen." Het geheel kwam in het 'Museum van Oudheden' in het Steen terecht. Génard nam het op in zijn catalogus <4> en een oude prentbriefkaart <5> toont de opstelling; vermoedelijk met een ander madonnabeeld.
Twee objecten ervan bestaan nog, de nis en de plaat. De brokstukken van het beeld zijn nu niet meer te traceren. Het medaillon wordt bewaard in het depot van het Museum Vleeshuis en de beeldnis in het depot van Voor Kruis en Beeld.
In herinnering aan bovengemeld beeld werd, drie jaar na het verdwijnen ervan, aan een nieuwbouw in de oorspronkelijke omgeving een beeld van Frans Deckers voorzien. (zie hieronder) — [WS]
- <noot1>: A. Thyssen, ‘Antwerpen vermaard ...’, Antwerpen, 1922, p. 312-314 - nr. 562, Statieplein.
- <noot2>: J.F. en J.B. Van der Straelen, ‘De Kronijk van Antwerpen 1770-1817’, 8 (1803-1817), Antwerpen, 1936, p. 135 (14 januari 1814).
- <noot3>: Hs1491, [f° 19 r°]
- <noot4>: P. Génard, ‘Catalogue du musée d’antiquités d’Anvers’, Anvers, 1894, p. 95 - Série E [Objets en bois], nr. 153.
- <noot5>: Zaalzicht in het Steen. Verzameling Wim Strecker (Voor Kruis en Beeld).
- Zie: Nieuwsbrief van de Antwerpse Madonna's, pdfnr. 20 (2013), p. 5 (met de - onvolledige - basisversie van deze nota)
vkb1.1069
