Beeld in de kijker: Grote Markt 1

Nu het Antwerpse stadhuis gerenoveerd is, is het het perfecte moment om de Madonna, hoog in de nis met twaalf gouden sterren, in de kijker te zetten. Dit beeld is waarschijnlijk het oudste nog zichtbare Mariabeeld in Antwerpen. Bovendien is het, met een hoogte van vier meter, het op één na grootste Mariabeeld van de stad. De kroon op Maria's hoofd heeft een diameter van dertig centimeter. Het beeld werd in 1587 in natuursteen gebeeldhouwd door Philip(pus) De Vos (ca. 1540-1587). Opvallend is haar golvende haar dat tot op haar middel reikt, vergelijkbaar met de Madonna van Loreto.

Eeuwenlang sierde een Madonna het middeleeuwse stadhuis van Antwerpen. Bij de inhuldiging van het nieuwe renaissance-stadhuis in 1565 kwam er een beeld van Brabo. Onder druk van de Reformatie mocht er immers geen Madonna- of heiligenbeeld op het nieuwe gebouw geplaatst worden. Toen Farnese in 1585 Antwerpen heroverde van het Calvinistische bewind, moest Brabo wijken. Op initiatief van de Mariasodaliteit, een vereniging van radicale katholieken geleid door de jezuïet Frans Costers, werd Brabo op 28 februari 1587 vervangen door het Mariabeeld van Philip(pus) De Vos. De jezuïeten, die goed wisten hoe ze het publiek moesten bespelen, wilden het beeld aan het oog onttrekken tot ze het met een grootse manifestatie konden onthullen en kronen. Op 7 april 1587, het feest van Maria Boodschap, was het zover. De werklieden die de kroning moesten uitvoeren, vroegen zich met een bang hart af hoe ze die klus tot een goed einde konden brengen, want het regende en waaide die ochtend zo hard dat geen verstandig mens zich hoog op de gevel van het stadhuis zou wagen. Vanaf het jezuïetencollege aan de Korte Nieuwstraat tot op de Grote Markt vormden de leden van de zes gewapende gilden één lange haag. In een plechtige processie, waarin uiteraard alle leden van de sodaliteit en de paters jezuïeten opstapten, werd een zegewagen met een gouden kroon en scepter meegevoerd. Toen de zon plots doorbrak, verklaarden de aanwezige katholieken dat als een mirakel. Onder massale belangstelling werd het beeld onthuld. Men hees de kroon voorzichtig naar boven. Toen hij op zijn plaats stond, losten de verzamelde gewapende gilden een schot. Hetzelfde gebeurde nadat de scepter was vastgemaakt.

Maar toen kwamen de Fransen. Het Franse bewind stemde op 29 september 1795 een wet die alle vertoon van godsdiensttekens op de openbare weg verbood. Dus moest de Madonna weer wijken. In februari 1796 eisten de Fransen de verwijdering van het beeld "sur la façade de la maison commune". In september 1797 voegden zij de daad bij het woord. Tot na de omwenteling van 1830 bleef de nis leeg. Gelukkig werd het beeld op de stadhuiszolder bewaard. Pas na de onafhankelijkheid van België, in 1831, kon de Madonna op 13 augustus, nog net vóór het hoogfeest van Maria-Tenhemelopneming, haar vertrouwde plaatsje in de nis van het stadhuis innemen.

En daar staat ze nog steeds. Dankzij het nieuwe lichtplan voor de Grote Markt, gerealiseerd in 2015, wordt de stadhuisgevel anders verlicht en pronkt de Madonna zowel overdag als 's nachts.

(Referentie: Reeks van 50 bijdragen in "Gazet van Antwerpen" tussen 18 juli 1979 en 22 november 1979)


In samenwerking met:

koning boudewijn stichting


Gesponsord door:


sponsor Bank Mercier Van Lanschot


sponsor Ackermans en van Haaren


sponsor Bank Delen


sponsor DSV verzekeringen

We use cookies
Wij gebruiken cookies op onze website. Sommige zijn essentieel voor de werking van de site, andere helpen ons om deze site en de gebruikerservaring te verbeteren (tracking cookies). U kunt zelf beslissen of u cookies wilt toestaan ​​of niet. Houd er rekening mee dat als u ze weigert, u mogelijk niet alle functionaliteiten van de site kunt gebruiken.