Onze-Lieve-Vrouw met Kind, Medeverlosseres - Haarstraat 14-16

Onbekende beeldhouwer, laatste kwart 18de eeuw?, natuursteen (beeld in Gobertange, console in grès), geschilderd (polychroom) — Beschermd monument 2 september 1976

Een klassieke uitbeelding: onder een duif in stralenkrans (H. Geest) staat Maria als uitverkorene onder alle vrouwen. Ze draagt Jezus, die de rijksappel vasthoudt, en daalt neer op de maansikkel die rust op de wereldbolvormige console. Beiden zijn gekroond. Als Medeverlosseres vertrapt Maria de slang die omheen de globe kronkelt. Deze console wordt omgeven door een wolkendek en is geflankeerd door cherubijnen (gevleugelde engelenhoofdjes). Het geheel wordt tegen hemelwater beschermd door een halfrond versierd baldakijn. Prominent in het smalle straatje is de grote devotielantaarn, een treffende naam voor de in dit pand gevestigde horecazaak was dan al gauw gevonden.

De Madonna van 'De Lantaarn' werd in het najaar van 2004 door restaurator Dirk Lenaerts behandeld. Zowel beeld, attributen, luifel en lantaarn kwamen aan de beurt. Hij bracht een veelkleurige polychromie aan op basis van de weergevonden oudste kleurenlagen. Het te verwijderen pakket verf telde een dertigtal lagen en was tussen 20 à 30 mm dik. Bij het opmerkelijk vaardig gekapte beeld kwam geen signatuur aan het licht. Voor de console kon de zeer harde Grèssteen worden herkend, het beeld zelf werd vermoedelijk uit de zachtere Gobertange-steen vervaardigd, wat (onder voorbehoud) kan wijzen op een achttiende-eeuwse oorsprong. De restauratie gebeurde met financiële ondersteuning van barones Janssen.

Archief en literatuur:
Archief: Hs1491, [f° 16r°]
Iconografie: SAA, GP#2473 (SA077061)
Literatuur: Thyssen 1902, p. 192; Thyssen 1922, p. 162; Bouwen 3na 1976, p. 82; Schepens 1981, p. 63; Beschermd 1990, p. 40; Madonna 2002, p. 141; Madonna 2010, p. 67
Nieuwsbrief Vrienden van de Antwerpse Madonna's: nr. 1, (2002) 2, p. 12; Idem, nr. 3, (2003) 2, p. 9; Idem, nr. 6, (2005) 1, p. 6
Referentie: vkb1.0038

Hierboven: In 2004 was het beeldhouwwerk nog overdekt met een dik verflagenpakket. Rechts het resultaat na de vrijlegging en de eerste overschildering.

Teksten:

Hairen straat. Oud O.L. Vrouwenbeeld met schoonen troon en engelenvoetstuk. [Hs1491, f° 16r°].

Onze-Lieve-Vrouweparochie (bestaande beelden)
Harenstraat. - 58. O. L. Vrouw: Te gelijker tijd op nr. 10 en 12, bemerkt men eene O. L. Vrouw, onder een troontje, waarboven een bloemenkrans, met den bekroonden naam van Maria. [Thyssen 1902, p. 192].

Onze-Lieve-Vrouweparochie (bestaande beelden)
Harenstraat. – 68. – Te gelijker tijd op nr. 10 en 12, bemerkt men eene O. L. Vrouw, onder een troontje, waarboven een bloemenkrans, met den bekroonden naam van Maria. [Thyssen 1922, p. 162].

Wat verder in de Haarstraat 14-16 staat een zeer fraai Mariabeeld onder een halfronde versierde baldakijn, waarin een zwevende duif in stralenkrans. Onder Maria's voeten: een maansikkel, wolkendek en slang. De sokkel heeft de vorm van een wereldbol en is geflankeerd door (moeilijk te onderscheiden) gevleugelde engelenhoofdjes. Maria draagt Jezus, die de wereldbol vasthoudt. Voor het beeld een smeedijzeren lichtarm, eenvoudig gekruld.
Volgens "Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen" (Min. van Ned. Kultuur - deel 3NA) zou het beeld uit de 18de eeuw dagtekenen. Nog tot in de jaren vijftig waren op de muur naast het beeld siervolle motiefjes geschilderd. Die maakten plaats voor een wirwar van nuts- en andere leidingen, die niet alleen getuigen van weinig respekt voor een fraai kunstwerk, maar bovendien allesbehalve estetisch te noemen zijn. Na '50 werd ook de ronde lantaren vervangen door een ander, hoekig eksemplaar. Het beeld is beschermd bij K.B. van 2 september 1976. [Schepens 1981, p. 63].