Heilige Franciscus van Assisi - Italiëlei 98A (Pax Christi Vlaanderen: tuin kapucijnenklooster)

Jan Kets, 2012, stenig materiaal, levensgroot

De tuin van het kapucijnenklooster aan de Korte Winkelstraat (bij de Ossenmarkt), bereikbaar via een ingang aan de Italiëlei 98A (nabij de Van Boendalestraat), is voor vele Antwerpenaren niet zo bekend. In de gebouwen achterin is Pax Christi Vlaanderen gevestigd, zodat dit stille plekje op werkdagen overdag vrij kan worden bezocht. Je kan er enkele beelden aantreffen die eertijds door de paters werden geplaatst of herplaatst, maar ook een recente creatie. Het Franciscusbeeld dat de bezoeker verwelkomt aan de ingang werd op 3 oktober 2012 ingehuldigd door Annemarie Gielen, algemeen secretaris van Pax Christi, en gezegend door Gust Koyen, minister provinciaal van de Vlaamse kapucijnen. Het is daarmee de nieuwste aanwinst van het Antwerpse religieuze beeldenpatrimonium. Dit ‘Vredestestament van Sint-Franciscus van Assisi’ is achteraan gesigneerd ‘Jan Kets 2012’.

Enkele jaren voordien verdween een historisch Franciscusbeeld in dezelfde tuin. Dit beeldhouwwerk van Jan Lievens was afkomstig uit de voortuin van de kapucijnenkerk (Korte Winkelsstraat, Ossenmarkt) waar het in 1860 (of 1866?) was geplaatst. Bij de vergroting van de kerk verhuisde het naar de tuin van het klooster en kwam tegen de gevel van een zijmuur. Daar sneuvelde het geschilderd terracottabeeld bij het terugsnnoeien van de overgroeiende klimop in de periode 2009-2010. - Zie: Wim Strecker, "Ondertussen op de koer... vernield, gevallen en te ontdekken", 'Nieuwsbrief Vrienden van de Antwerpse Madonna's', 17 [10 (2011), 1], p. 10-11.

Onderaan: het verdwenen beeld uit 1860 of 1866 vervaardigd door Jan Lievens (foto WS, 31 maart 2009)

• A. Thyssen beschrijft de situatie aldus in 1922 (p. 247):

"Winkelstraat (Korte). - 332-334. Capucienenklooster. - Voor 1892 trad men in de kerk der Paters Capucienen, langs eene opene voorplaats; aan den linker kant verhief zich daar een groot kruisbeeld, en aan den rechter een beeld van O. L. Vrouw.
Beide deze stukken, voorwerp van groote devotie, dagteekenden van 1859; het laatste was door J.B. De Vos gebeiteld. Boven de deur der kerk, zag men, sedert 1860, eenen H. Franciscus, kunstwerk van J. Lievens. In 1892, tijdens de vergrooting der kerk, werden deze drie beelden in den kloostertuin verplaatst."

• Het jaartal 1866 is te vinden in het anomieme 'Hs1491':

"op de zelfde plaats [Ossen merkt bij de paters Capucynen op de voorplein van de kloosterkerk]. Een fraei standbeeld van den H. Franciscus van Assisen, met fraeye kap en voetstuk. Vervaardigd door Jan Livens 1866." [Hs1491, f° 9r]

Archief en literatuur:

• Externe link, Pax Christi Vlaanderen: Nieuw Franciscusbeeld ingehuldigd (3/10/2012)
• Nieuwsbrief Vrienden van de Antwerpse Madonna's: pdf20 (2013, 1-2), p. 10
• Referentie: vkb1.1870