Onze-Lieve-Vrouw met Kind - Paradijsstraat, Pieter van Hobokenstraat 24-26

Beeldhouwer onbekend, natuursteen (Avendersteen)

De Madonna op deze straathoek dateert van in het Ancien Régime <noot 1> en werd door een buurtgenootschap onderhouden. In 1797 afgenomen, keerde ze na 1814 weer op een andere gevel in de Paradijsstraat; in 1865 kwam ze terug op haar oorspronkelijke plaats.

Bij de restauratie van het beeld in de Antwerpse Academie in de periode 2003-2007 (toen: Artesis Hogeschool Antwerpen, opleiding C/R, studio Steen) bleek dat ze bij al deze manipulaties ook nodig werd gerestaureerd. Ooit gebeurde er een verfafname <noot 2> en werden ontbrekende delen hersteld. <noot 3>

Maria houdt het kind op de rechterarm, ze draagt scepter en kroon. Jezus, die met zijn linkerarm op haar schouder leunt, is voorzien van een opgepinde stervormige nimbus.
De luifel heeft een brede lambrekijn en is bekroond met een Maria-monogram.

De console is uiterst decoratief; de bovenste van de drie geledingen is uitgewerkt als een kapiteel met voluten. De mooie lichtarm kreeg in de loop der jaren een niet echt passende lantaarn opgezet.

In 2007 werd het geschilderde gevelveld hernomen door een goudgeel bloemmotief op een groene fond. Begin dat jaar werd op de muur aan de hoek van de Paradijsstraat ook de vierde stripmuur van Antwerpen aangebracht ('Kiekeboe', de populaire stripreeks door Merho).

• <noot 1> De oudste vermelding ervan dateert van omstreeks 1797, maar het beeld is onmiskenbaar ouder. De materiebehandeling met vrij zware drapering en dikke haarlokken, maar voornamelijk het gelaatstype van Maria, roepen Antwerps werk op uit het tweede kwart van de van de 17de eeuw (bijv. atelier Colyns de Nole). Bepaalde detailafwerking doet ook aan Jan Anthoni Van de Cruys denken (werkzaam tussen 1625 en 1674). Vergelijk zijn H. Barbara uit ca. 1638-1639 in het interieur van de Sint-Annakapel (Keizerstraat). Zie Philippot 2003, p. 274, 834.

• <noot 2> Het pakket van de ca. 60 weergevonden ‘witte’ verflagen vormde een korst van 7 millimeter. In de diepste plooien van Maria’s mantel kwamen evenwel enkele oudere resten van een polychrome afwerking bloot (blauw en rood).

• <noot 3> Oude herstellingen waren de rechterledematen van het Kind (met een houten been), Maria’s linkerarm en haar hoofd tot aan de haarinplant. Ze werden niet behouden maar vervangen door nieuwe delen in mortel.

Boven, foto's WS, 2014
Onder, bij het voorbijtrekken van de H. Sacramentsprocessie van Sint-Jacob in 2009, foto WS 21 juni 2009

Archief en literatuur:

Iconografie: KIK, B029974 (1942)
Literatuur: Thyssen 1902, p. 255; Thyssen 1922, p. 191; Bouwen 3nb 1979, p. 398; Schepens 1981, p. 230; Madonna 2002, p. 162; Madonna 2010, p. 181, 183
Nieuwsbrief Vrienden van de Antwerpse Madonna's: pdfnr. 4, (2004) 1, p. 14; pdfnr. 5, (2004) 2, p. 7; pdfnr. 11, (2007) 2, p. 7-8; pdfnr. 12, (2008) 1, p. 13; pdfnr. 21 (2014), p. 23
Referentie: vkb1.0121